Mektupta Atatürk, Çanakkale’yi başarıyla savunduğunu ve burada kaldığı sürece daima muvaffak olacağını ifade ediyor. Çanakkale Savaşları boyunca Atatürk’ün stratejik kararları ve liderliği muharebelerin seyrini değiştirdi. Atatürk’ün 3 Mayıs 1915 tarihli raporunda da, savunma planlarının önemine dikkat çektiği belirtiliyor.
Atatürk’ün 17 Mart’ta yazdığı mektup
Çanakkale Deniz Savaşı sırasında Maydos Mıntıka Komutanı olarak görev yapan Mustafa Kemal Atatürk’ün, 18 Mart 1915’ten bir gün önce arkadaşı Madam Corinne’ye yazdığı mektup gün yüzüne çıktı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah, mektubun Atatürk’ün kendine olan güvenini ve ileri görüşlülüğünü ortaya koyduğunu belirtti.
Atatürk, mektubunda
“İki aydır buradayım ve Çanakkale Boğazı’nı müttefiklerin ihraç teşebbüsünde bulunan donanmalarına ve kuvvetlerine karşı müdafaa ediyorum. Bu ana kadar hep muvaffak oldum ve aynı yerde kalırsam, kuvvetle ümit ediyorum ki daima da muvaffak olacağım”
ifadelerini kullanarak Çanakkale’deki kararlılığını vurgulamıştı.
Maydos Mıntıka Komutanlığı ve Çanakkale’nin savunması
Dr. Sabah, Mustafa Kemal’in 25 Şubat 1915’te Eceabat’a gelerek Maydos Mıntıka Komutanlığı görevini üstlendiğini ve bu süreçte Çanakkale Boğazı’nın savunmasından sorumlu olduğunu hatırlattı. “Bu görevi sırasında Gelibolu Yarımadası’na olası bir çıkarmaya karşı savunma planlarını da hazırlıyordu” diyen Sabah, Atatürk’ün kritik kararlarının savaşın seyrini nasıl değiştirdiğini anlattı.
4 Mart 1915’te, İngilizlerin Seddülbahir ve Kumkale’ye düzenlediği çıkarma girişiminde Bigalı Mehmet Çavuş’un gösterdiği kahramanlık büyük bir rol oynadı. O sırada Kilitbahir’de denetimde bulunan Mustafa Kemal, haber alır almaz 26’ncı Alay’a “Oraya gelişime kadar İngilizleri derhal denize dökün” emrini verdi. Akşam saatlerinde bölgeye ulaştığında, emrinin yerine getirildiğini gördü.
Öngörüsünde haklı çıktı
17 Mart 1915’te yazdığı mektupta, Çanakkale’deki başarılarının devam edeceğine olan inancını dile getiren Atatürk, ilerleyen süreçte yalnızca Arıburnu’nda değil, Conkbayırı ve Anafartalar’da da büyük zaferler kazandı. Dr. Sabah, “Atatürk, savaşın daha başındayken bile ileri görüşlüydü ve başarıya ulaşacağını önceden görmüştü” diyerek, mektubun tarihsel önemini vurguladı.
Çanakkale Savaşları’nda büyük sorumluluk alan Mustafa Kemal’in, 3 Mayıs 1915’te Harbiye Nazırı Enver Paşa’ya yazdığı raporda, savunma stratejilerinin ne denli önemli olduğunu belirttiğini söyleyen Dr. Sabah, Atatürk’ün şu sözlerine dikkat çekti:
“Zamanında Maydos Mıntıka Komutanı iken almış olduğum tedbirler değiştirilmemiş olsaydı, şu an düşmanın karaya çıkmasına müsaade edilmemiş olabilirdi.”
Mustafa Kemal, 25 Nisan 1915’te başlayan çıkarmalar sırasında kendi inisiyatifiyle harekete geçerek, 57. Alay ile birlikte tarihin akışını değiştirecek bir direniş gösterdi. “Daha ilk günden itibaren Çanakkale Savaşları’nın kaderini etkileyen kararlar aldı” diyen Sabah, Atatürk’ün mektubunda yazdığı gibi öngörüsünde haklı çıktığını ifade etti.