Zaman ölçümü ve standardizasyonu konusunda yeni bir tartışma bilim dünyasının gündemini meşgul ediyor. Bilim insanları, geleneksel "artık saniye" uygulamasına alternatif olarak, yüzyılda bir kez yapılacak zaman ayarlaması fikrini ortaya attı. Bu önerinin potansiyel etkileri ve gerekçeleri, bilim camiasında yoğun bir şekilde tartışılmaya devam ediyor.
Artık Saniye Hangi Tarihlerde Uygulandı?
Artık saniye uygulaması, 1972 yılında başlatıldı. O zamandan bu yana toplam 27 kez artık saniye eklendi. Son ekleme 31 Aralık 2016'da gerçekleştirildi. Önemli artık saniye eklemeleri şu yıllarda yapıldı:
- 1972
- 1981
- 1990
- 1999
- 2005
- 2012
- 2015
- 2016
Bu uygulamanın amacı, Dünya'nın dönüş hızındaki yavaşlama nedeniyle oluşan zaman farkını telafi etmekti.
Neden Saatleri İleri Almamız Gerekiyor?
Dünya'nın dönüş hızındaki yavaşlama, atomik saatler ile astronomik zaman arasında giderek artan bir uyumsuzluğa yol açıyor. Atomik saatler, seziyum atomunun titreşimlerine dayalı olarak çalışır ve son derece hassastır. Ancak Dünya'nın dönüşü, çeşitli faktörler nedeniyle yavaşlıyor. Bu faktörler arasında ay çekimi, okyanus akıntıları ve atmosferik olaylar sayılabilir.
Artık saniye uygulaması, özellikle bilgisayar sistemleri, telekomünikasyon ağları ve finansal işlem platformları gibi hassas zaman ölçümüne dayanan alanlarda beklenmedik aksaklıklara yol açabiliyor. Örneğin, 2012 yılındaki artık saniye eklemesi, birçok web sitesinin çökmesine ve bazı havayolu rezervasyon sistemlerinde sorunlara neden olmuştu.
Bilim İnsanlarının Yüzyıllık Bekleme Önerisi
Yeni öneriye göre, küçük ve sık ayarlamalar yapmak yerine, 100 yıl boyunca herhangi bir ayarlama yapılmaması ve ardından saatlerin bir kerede 1 saniye ileri alınması planlanıyor. Bu yaklaşım, kısa vadeli teknolojik karmaşayı önlemeyi ve uzun vadeli istikrarı sağlamayı hedefliyor.
Dr. Duncan Carr Agnew (Scripps Oşinografi Enstitüsü'nden jeofizikçi):
"Çoğu insan için, atomik zaman ile dönüş zamanı arasındaki farkın gerçek bir sonucu yoktur." Agnew, sık ve rastgele bir saniyelik ayarlamalar yapmak yerine, yüzyılda bir büyük bir ayarlama yapma fikrini destekliyor. Bu şekilde hazırlıklar çok önceden yapılabilir.
Dr. Elizabeth Donley (NIST Zaman ve Frekans Bölümü Şefi):
"Tutarlılık istiyoruz. Zaman, uluslararası birim sistemindeki en önemli birimdir; birçok diğer standart ona bağlıdır." Donley, bağımsız zaman ayarlama çabalarının küresel süreksizliklere neden olmadığını, ancak daha fazla büyük kuruluş kendi başına hareket etmeye başlarsa "bu anarşi haline gelir" diyor.
Donley ayrıca, on yıllar boyunca bekleyip iyi planlanmış bir ayarlama yapmanın, astronomik zaman (UT1) ile koordine evrensel zaman (UTC) arasındaki farkı artıracağını, ancak bunun sorun yaratmayacağını düşünüyor. "Bilgisayar ağları güneşin gökyüzünde nerede olduğunu umursamıyor," diyor.