Fransa’nın güneyinde yer alan Palavas-les-Flots kasabasında yetiştirilecek levreklerin, gelecek yıllarda Ay ve Mars’a gönderilerek astronotların protein ihtiyacını giderilmesi hedefleniyor. ‘’Lunar Hatch’’ adlı proje kapsamında, levrek üretimi için uygun ortam oluşup oluşamayacağının araştırmaları yapılıyor. Eğer sonuç olumlu olursa uzayda yetiştirilen ilk canlı türü levrek balığı olabilir.
Uzayda balık çiftliği kurma hayali gerçek oluyor
Proje, uzayda uzun süreli görevlerde beslenme sorununa yenilikçi bir çözüm sunarken, Dünya’daki izole topluluklar için de çevre dostu bir model öneriyor.
Projenin lideri, Fransa Ulusal Okyanus Araştırma Enstitüsü’nden deniz biyoloğu Dr. Cyrille Przybyla, levreğin sindirimi kolay, omega-3 ve B vitamini açısından zengin bir protein kaynağı olduğunu vurguluyor. Przybyla’ya göre, bu özellikler, mikro yerçekimi ortamında astronotların kas kütlesini koruması için kritik bir rol oynayabilir. Projenin planına göre, döllenmiş levrek yumurtaları roketle uzaya gönderilecek ve Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) ulaşana kadar gelişimlerini sürdürecek. İlk etapta yumurtalar ve embriyolar gözlemlenecek, ardından balıklar dondurularak Dünya’ya geri getirilecek. Uzun vadede, Ay yüzeyinde kurulacak balık çiftliklerinde bu sistem geniş ölçekte uygulanabilir hale gelecek.
Tamamen atıksız üretim yapılacak
Lunar Hatch projesi, atık olmadan üretim yapma hedefi taşıyor. Balıklardan çıkacak olan atıklar, solucanlar ve karideslerin yeniden işlenmesi ve uzaydaki mürettebat için yeni bir besin kaynağı oluşturulacak. Sistemin 4-5 boyunca dışarıdan müdahaleye gerek duymadan çalışabileceğini belirten Dr. Przybyla, sistemin sadece uzay için değil Dünya’daki izole bölgeler için de uygulanabileceğini belirtiyor.
Çevre dostu üretim ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından büyük potansiyel taşıyan bu yöntem, gıda güvenliği alanında yeni ufuklar açabilir.
Tarihte uzaydaki tüm balık deneyleri
Balıklarla ilgili deneyler Lunar Hatch’ten ibaret değil. Daha önce 1973 yılında Apollo programında da mummichog balık türü de uzaya götürülmüştü. Ayrıca 1976 yılında Sovyetler birliği de Salyut Uzay İstasyonu’nda lepisteslerle deneyler gerçekleştirdi. Son olarak 2015 yılında Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) içerisinde zebra balıklarıyla mikro yerçekiminin kas erimesine olan etkilerinin gözlemlenmesi için deneyler gerçekleştirilmişti.