Son yıllarda kredi kartı kullanımı oldukça yaygınlaştı. Temassız ödeme sistemlerinin de kolaylıkla ödeme sağlaması bu yaygınlaşmaya hız kazandırdı.
Yeni nesil bankacılığın da bir ürünü olan kredi kartları paranız yokken size “paran var, harcayabilirsin” hissi veriyor. Peki, kredi kartı kullanırken hissedilen “bedava” duygusu neden olur?
Nakitsiz Etki Duygusu
Kredi kartı kullanırken duyulan para harcamıyormuş her şey bedavaymış hissine İngilizcede “cashless effect” deniyor. Tabi bu da cashless effect ne demek sorusunu akıllara getiriyor. Türkçeye “nakitsiz etki duygusu” şeklinde çevirebileceğimiz bu his oldukça yaygın.
Peki bu his yani nakitsiz etki duygusu ne demek tam olarak?
Bir ürün alırken bedavaymış gibi hissettirme duygusu demek en doğrusu olacaktır. İnsanlar kredi kartlarıyla alışveriş yaparken para ödemiyorlar hissine kapılıp alışverişe devam ediyorlar.
Son yıllarda artan alışveriş çılgınlığını da kamçılayan kredi kartları, nakitsiz etki duygusu oluşturuyor. Nakit taşırken bir alışveriş yaptığınızda cebinizden nakit eksiliyor ancak kredi kartlarında böyle bir durum söz konusu değil.
Çünkü paranızın azaldığına bizzat şahit olamadınız. Elinizde olmayan bir paradan vazgeçmek çok daha kolay oluyor.
Parayı elde tutmadığımızda paranın değerini hissedemezsiniz.
Örneğin; bir gün dışarıya çıktınız ve birçok yere uğradınız alışveriş merkezi, eğlence alanları, kafe ve restoranlar gibi. Tüm bunların ödemesini kredi kartı ile yaparsanız giden paradan anlık haberiniz olmayacağından nereye nasıl harcadığınızı düşünebilirsiniz.
Ama aynı günü bir de nakitle ödeme yaparak geçirdiğinizi düşünün. Muhtemelen aynı sayıda mekâna gitmezdiniz. Çünkü o kadar sık para harcamak kötü hissettirebilir. Kredi kartı bedava hissi verirken nakit para böyle bir his vermez.
Birçok kredi kartı kullanıcısı kredi kartı harcamalarını kontrol de etmediğinden ne kadar borç ödeyeceğinden bile habersizdir. Araştırmalar da bu hissin gerçek olduğunu kanıtlar nitelikte.
İnternet harcamaları bu hissi ve kredi kartı kullanımının yaygınlaşmasını etkiliyor. Çünkü insanlar internetten alışveriş yaparken ürünü, satıcıyı ve parayı görmedikleri için bir “alışveriş” yapmış hissine kapılmıyorlar.
Hem de taksit imkanları bu hissi zirve yaptırıyor. Örneğin; 2000 TL’lik bir ürün aldınız ve bu ürünü 4 taksitle ödeyeceksiniz. Yani her ay 500 TL’lik bir ödemeniz olacak. Siz 2000 TL değeri olan bir ürünü aldığınızın farkındasınız. Ancak sadece 500 TL ödediniz ve onu da hemen değil bir ay sonra ödediniz. Gerçekten bedava hissine kapılmamak çok zor.
İnsanlığın tüm tarihi boyunca böyle bir ticaret sistemi görülmedi. Yeni nesil ticaret ve alışveriş sistemi internet alışverişleri olmuş durumda. İnternet alışverişi yapmak için de bir kredi kartına sahip olmanız gerekiyor. Yani paranız varmış gibi harcama yapmak zorundasınız.
Peki bu hissi yenmek için ne yapmanız gerekiyor? Öncelikle tabii ki kredi kartı kullanmayı bırakıp nakit kullanmaya başlamalısınız. Nakit kullanmak ödemede bir zorluk yaratmıyor. Yani eğer ki siz kredi kartı kolay ödeme sağlıyor diyorsanız nakit de kolaylık sağlıyor.
Nakit ödeme yapmak hem size paranın değerini ve ağırlığını da hissettirir. Para kazanmanın önemini daha iyi kavramış olursunuz.
İkinci olarak internet alışverişlerini bırakmanız gerekli. İnternetten aldığınız birçok ürünü fiziki olarak da gidip alabilirsiniz. İnternet çok daha geniş bir alışveriş merkezi belki ama bu hissi yenmek için kullanımını azaltmalısınız.
Tabii her şeyi bulmak çok zor ve internette neredeyse her şey var. Ancak her şeyi satın almanıza gerek yok. Bulamadığınız ve gerçekten çok ihtiyacınız olan şeyler için kullanmakta bir sorun yok ancak görüp beğendiğiniz her şeyi de satın almasanız daha iyi olur.