Hemen herkes hayatının bir noktasında narsistik kişilik bozukluğuna sahip bireylerle karşılaşıyor ve zorlu ilişkiler yaşıyor. Narsistin ne olduğunu, bu kişilik bozukluğuna sahip bireylerin gösterdiği belirtileri sizler için araştırdık.
İş hayatında ve özel yaşamda kurulan ilişkiler pek çok zorluk barındırıyor. Bazen yaşanan bu zorluklara narsist kişilik bozukluğuna sahip bireylerle kurulan ilişkiler de ekleniyor. Çünkü hem narsist kişilerle bağ kurmak zor oluyor hem bu bireyler çevrelerine zarar verebiliyor.
Peki, narsist nedir? Narsistik kişilik özellikleri nelerdir? Gelin, bu kişilik bozukluğunu yakından tanıyalım.
Narsist Nedir?
Kendinden başka neredeyse kimseyi sevmeyen, insanları küçük gören, aşırı öz güven duyan, diğer insanların onayına ihtiyaç duymayan, başkalarının duygu ve düşüncelerini önemsemeyen, kibirli, talepkâr, manipülatif ve bencil bireylere narsist deniyor.
Bu rahatsızlık sadece kişinin yaşamını değil, çevresindekileri de olumsuz etkiliyor. Çünkü narsist bireyler yetersizlik hissi, eleştirilere karşı aşırı hassas olma, diğer insanları manipüle ederek kullanma eğiliminde oluyor.
Bu nedenle çevreleriyle iyi ilişkiler kuramıyor. Narsist bir bireyle romantik ilişki yaşamak da çoğu zaman yıpratıcı ve travmatik bir hâl alabiliyor.
İlk kez 1898 yılında Havelock Ellis isimli bir doktor tarafından kullanılan narsist kavramı, adını Narcissus adlı bir mitolojik karakterden alıyor. Yansımasına hayran olan Narcissus, kendi yakışıklılığından öylesine etkileniyor ki sudaki yansımasına bakarken ölüyor.
Sigmund Freud ise narsist kişilik yapısını çocuklar için normal olarak tanımlıyor. Ancak bu durumun ergenlik döneminden itibaren sona ermesi gerektiğini söylüyor. Eğer narsist tutumlar ergenlik döneminde de devam ediyorsa Freud bunu kişilik bozukluğu olarak tanımlıyor.
Narsist nedir, sorusuna yanıt verdikten sonra bu duruma sahip bireylerin özellikleri hakkında bilgi edinelim…
Narsistik kişilik bozukluğu olan bireylerin sahip olduğu ortak özelliklerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Kendisini her zaman çok değerli ve üstün hisseder.
- Çevresindekileri manipüle edici davranışlar sergiler. Başkalarının sınırlarını tanımaz ve çıkarları doğrultusunda o sınırları ihlal edebilir.
- Empati yapmakta zorlanır.
- Devamlı ilgi istediği için çevresindekilerden sürekli onu önemsemesini bekler.
- Kendisiyle aynı statüye sahip insanlarla arkadaşlık kurmak ister. Ama önde olma dürtüsü nedeniyle de çevresiyle hep yarış hâlinde olur.
- Yetenek, bilgi ve başarılarını abartır.
- Başkalarının onu kıskandığını düşünür.
- Bencil, duyarsız ve agresif tutumlar sergiler.
- “Hayır.” cevabını kabul etmez ve çevresindekilerden istediklerini hemen yapmasını bekler.
- Sürekli onaylanma ihtiyacı duyduğu için haklı çıkacağı ortamlar yaratır.
- En ufak başarılarını bile abartarak sürekli övgü bekler. Kendisi de abartılı ve gösterişli ifadelerle sürekli kendisini över.
- Özel bir muameleyi hak ettiğini düşündüğünden toplumun en üstünde olduğunu iddia eder.
- Ne kadar öz güven sahibi gibi görünse de aslında içten içe kendine güven kavramının çok kırılgan olduğunun farkındadır ve bunu başkalarına göstermek en büyük korkusudur.
Etrafında böyle bir bireyin varlığından şüphe duyan kişiler narsist nedir sorusunun yanıtıyla beraber özellikleri de öğrendiklerinde çözüm yolu aramaya başlıyor. Bu durum çok zor olsa da yapılabilecek bazı şeyler mevcut.
Narsist ilişkilerden kaçınma yollarından bazıları şunlardır:
- Kendinizi Tanıyın: Kendi değerini ve sınırlarınızı bilen kişiler narsist bireylerin manipülasyonlarına karşı daha güçlü durabiliyor.
- Davranışlarını Kişisel Algılamayın: Narsist bireyler çevresindekilere kendisini değersiz ve suçlu gibi hissettirebiliyor. Ancak bunu gerçeklere dayanarak değil, bir çeşit algı bozukluğuna sahip olduğu için yapıyor. Bu nedenle narsistlerin davranışlarını kişisel algılamamak gerekiyor.
- Narsistik Davranışları Öğrenin: Narsistlerin nasıl tavırlar sergilediğini öğrenen kişiler bu tür ilişkilere karşı kendilerini daha iyi koruyabiliyor. Bu noktada sürekli onay ve övgü arayışı, empati eksikliği gibi spesifik özelliklere dikkat etmek gerekiyor.
- Sınırlarınızı Koruyun: Sağlıklı sınırlar oluşturmak, narsist kişilerle kurulan ilişkileri kontrol altında tutmaya yardım edebiliyor.
- Öz Saygınızı Artırın: Narsistler genellikle öz saygısı düşük kişilerle ilişki kuruyor. Bu sebeple bireylerin narsistlere karşı kendisini koruması için öz saygısını ve öz güvenini geliştirmek üzerine çalışması önem taşıyor.
Narsist nedir sorusu etrafında tüm merak edilenleri sizin için derledik. Peki, siz daha önce narsist bir bireyle karşılaşıp mücadele etmek durumunda kaldınız mı? Bizimle yorumlarda buluşabilirsiniz…