Toplumsal sorunlara sürdürülebilir ve yenilikçi çözümler getirmeyi amaçlayan bir iş modeli olan sosyal girişimcilik, son dönemde çeşitli yönleriyle öne çıkıyor.
Standart girişimcilik örneklerinin aksine kâr amacı gütmeyen sosyal girişimcilik türleri, temel olarak toplumsal faydayı amaçlıyor. Peki, sosyal girişimcilik nedir?
Türkiye’de sosyal girişimcilik örnekleri, son yıllarda bu konuda vatandaşların bilinçlenmesi nedeniyle giderek artış gösteriyor. İşte sosyal girişimcilik kavramına ilişkin detaylar…
Sosyal Girişimcilik Nedir?
Sosyal girişimcilik, geleneksel girişimcilik türlerinin aksine toplumsal faydayı ön plana alan, çevre sorunlarından sosyal adalete kadar pek çok konuda faaliyet gösterilebilen bir girişimcilik türüdür.
Son dönemde dünyada ve Türkiye’de sosyal girişimcilik örnekleri hızla artarken, bu konuda araştırma yapan kullanıcılar, kavrama ilişkin detayları merak ediyor. Peki, sosyal girişimcilik nedir? İşte yanıtı:
- Sosyal girişimcilik, maddi fayda ya da kâr ön planda olmaksızın, öncelikli olarak toplumsal ve çevresel sorunları ortadan kaldırmaya yönelik girişimcilik faaliyetlerinin bütününe verilen addır.
- Sosyal girişimler, sosyal ya da çevresel problemleri gidermeye yönelik ürün ve hizmet satışında kâr elde edebilirler. Ancak girişimin temel amacı kâr elde etmek olamaz.
- Sosyal girişimcilik sonucunda kurulan şirketlerde ticari girişimlerden farklı olarak kâr payı dağıtılmaz. Elde edilen kâr, çevre ya da sosyal sorunları çözmek adına yeniden yatırım olarak kullanılır.
- Sosyal girişimcilik nedir sorusuna yanıt arayanlar için bu girişimcilik türünde esas olanın rekabet değil, kalıcı sosyal etkiyle birlikte dayanışma ve sürdürülebilirlik olduğunu ifade edebiliriz.
Sosyal girişimcilik nedir sorusuna yanıt verdikten sonra, kısaca bu girişimcilik türünün ne şekilde gerçekleştirilebileceğinden bahsedelim.
Sosyal girişimcilik türleri, günümüzde şirket yapısı ya da hukuki kapsam açısından oldukça önemlidir. Okul, dernek, vakıf ya da benzeri şekilde faaliyet gösteren sosyal girişimcilik uygulamalarındaki temel amaç, toplumsal faydayı etkin bir şekilde sağlamaktır.
Sosyal girişimcilik türleri şu şekildedir:
- Sivil toplum kuruluşları
- Gönüllü platformlar
- Dernek ya da vakıflar
- Yardımlaşma ve dayanışma dernekleri
- Kooperatifler vb.
Sosyal girişimcilik araştırmasını yapanlar için bu girişimcilik yönteminde farklı pek çok alt türün olduğunu belirtebiliriz. Türkiye’de sosyal girişimcilik örneklerini incelerken, bu girişimciliğin nasıl uygulanabileceğine dair bilgileri de aktaracağız…
Sosyal girişimcilik kavramının genel çerçevesini çizmek, ilgili alanda faaliyet göstermek için yeterli gelmeyebilir. Bu noktada sosyal girişimciliğin nasıl uygulanabileceği, özelliklerinin ne olması gerektiği büyük önem kazanıyor. Peki, sosyal girişimcilik nasıl uygulanır?
Sosyal girişimcilik örneklerinde olması gereken özellikler:
- Ticari amaç gütmemek
- Proje üretiminde çevresel ya da toplumsal faydayı ön planda tutmak
- Toplumsal sorunlara yenilikçi çözümler getirmek
- Teknolojinin sunmuş olduğu olanaklardan mümkün olduğunca faydalanmak
- Faaliyete esas problemin kaynağına inerek mali kaynak oluşturma noktasında bu detaylara dikkat etmek
- Sosyal girişimin yönetiminde uzman kişilerin yer alması
- Her koşulda şeffaflığı sağlamak ve ön planda tutmak
- Yapılan tüm çalışmaları kamuoyuna paylaşmak üzere raporlamak
- Toplumun sesine kulak vermek
- Kolektif çalışmalara hazır olmak ve gerektiğinde katılmak
Sosyal girişimcilik nedir sorusuna yanıt arayan kişiler için, kavramın belirgin özelliklerini bu şekilde sıralayabiliriz. Elbette sosyal girişimcilik türlerine göre faaliyet alanında çeşitli farklılıklar olabilir. Ancak yukarıdaki temel özellikler, her bir sosyal girişim örneğinde olması gereken özellikler olarak dikkate alınabilir.
Türkiye’de son yıllarda pek çok sosyal girişimcilik örneği çıkmış, bununla birlikte günümüzde başarılı bir şekilde devam eden girişimler de bulunmaktadır.
Türkiye’de sosyal girişimcilik örneklerinden bazıları şu şekildedir:
|
Türkiye’de Sosyal Girişimcilik Örneği |
Açıklama |
|
Kızlar Sahada |
Her yaştan kadını ve kız çocuklarını futbol aracılığıyla güçlendirerek toplumsal cinsiyet anlayışını ve kalıplarını yıkmayı hedefler. |
|
Teyit.org |
Sosyal medyanın ve ülkenin gündemine oturan şüpheli bilgilerin, yayın bilinen yanlışların birçok alanda doğrulanmasını sağlayarak internet kullanıcılarının doğru bilgiye ulaşmasını sağlar. |
|
Gören Duyan |
Çalıntı ya da kayıp eşya ve evcil hayvan ilanlarını çok sayıda kullanıcıya ücretsiz bir şekilde sunmayı amaçlar. |
|
Evreka |
Akıllı atık toplama ve bununla birlikte şehir temizliği için en kapsamlı çözümü sunmayı amaçlar. |
|
BlindLook |
Görme engelli bireyleri daha özgür hale getirme misyonuyla hareket eder ve bu amaçla çözüm sağlar. |
|
TOYİ |
Nesnelerin oyuncağa dönüşüm sürecini hızlandıran ve çeşitli oyun kitleriyle çocukların yaratıcılık becerilerini desteklemeyi amaçlar. |
|
Adım Adım |
Kurumların ya da bireylerin spor yoluyla toplumsal dayanışmayı desteklemesini sağlar. |
|
Fazla Gıda |
Satılmayan gıdaların değerlendirilmesine yardımcı olarak atıl ürünlerin ekonomiye, topluma ve çevreye kazandırılmasını sağlar. |
|
b-fit |
Kadınlara spor yapma alışkanlığını kazandırma amacıyla daha mutlu ve sağlıklı bir yaşam sürmelerini hedefler. |
|
Tarımsal Pazarlama |
Çiftçilerin internetle buluşmasını sağlayarak ürünlerinin korunması noktasındaki bilgilere ulaşan, tarladaki mahsulün hem komisyonsuz, hem de değerinde satılmasını sağlayan sosyal girişim. |
Sosyal girişimcilik nedir sorusunu detaylı bir şekilde yanıtladık. Kavram hakkında merak ettiğiniz soruları yorumlar bölümüyle iletebilir, ek olarak düşüncelerinizi ve tecrübelerinizi paylaşabilirsiniz.