Geleneksel Türk tiyatrosunun sembollerinden olan kavuk geleneği, çok uzun zamandır süregelen bir ritüel olarak bilinir. Nesilden nesile aktarılmasıyla bilinen bu gelenekte, kavuğun sahibi olan kişi zamanı geldiğinde veliahtı olarak seçtiği birisine kavuğu teslim eder. Peki kavuk ritüeli nedir, ne anlama gelir?
Sahne sanatlarının sessiz mirası
Türk tiyatrosunun en köklü geleneklerinden biri olan kavuk, nesiller boyu usta oyuncular tarafından devredilen, büyük bir sanat mirasının simgesi haline gelmiştir. Geleneksel Türk tiyatrosunun önemli temsilcileri tarafından bir ustadan diğerine aktarılan bu kavuk, sahne sanatlarına duyulan bağlılığın ve ustalığın nişanesi olarak kabul edilir.
Geleneğin başlangıcının ise Türk tiyatrosunun usta ismi İsmail Dümbüllü ile başlamoştı. Ortaoyunu ve tuluat oyunu dallarında Türk tiyatrosunun en başarılı isimlerinden olan Dümbüllü, sanata duyduğu derin bağ ve gerçekleştirdiği başarılı performanslarla ile akıllarda yer edindi.
Dümbüllü’nün ardından kavuğun ikinci sahibi Münir Özkul oldu. Yeşilçam sinemasında ‘’Mahmut Hoca’’ ve ‘’Niyazi Usta’’ gibi karakterlerle gönüllerde taht kuran Özkul, Yeşilçam ve tiyatro sahnelerinde efsaneleşen performanslarıyla bu mirası en iyi şekilde taşıdı ve yıllar boyunca izleyicinin gönlünde taht kurdu.
Kavuk, yıllar içinde usta ellerde yaşamaya devam etti. Münir Özkul’un ardından, 1980’li yıllardan itibaren tiyatronun en büyük ustalarından biri haline gelen Ferhan Şensoy’a devredildi. Şensoy, geleneksel tiyatro anlayışını çağdaş bir dille buluşturarak tiyatro sanatına yeni bir soluk getirdi. Kavuğun kendisine devredilmesiyle birlikte Türk tiyatrosunun köklü geleneklerini modern sahne anlayışıyla harmanladı. 2016 yılına gelindiğinde, bu değerli emaneti Rasim Öztekin’e teslim etti.
Geniş Aile, Kabadayı, Seksenler gibi milyonların takip ettiği dizilerin usta oyuncu Rasim Öztekin, kendine has babacan tavrı ve başarılı oyunculuk performansıyla kavuğu ne kadar hak ettiğini gösterdi. Ferhan Şensoy’un öve öve bitiremediği Rasim Öztekin, sağlık sorunları nedeniyle çok sevdiği tiyatro ve televizyon dünyasına ara verdi. 2020 yılında Arka Sokaklar’ın ‘’Mesut Komiser’’i olarak bilinen Şevket Çoruh, Rasim Öztekin’in kavuğunu emanet ettiği son isim oldu.
Kavuğun son sahibi olan Şevket Çoruh, tiyatro sahnelerinde ve televizyon dünyasında uzun yıllardır varlık gösteren başarılı bir isim. Özellikle “Arka Sokaklar” dizisindeki performansıyla geniş kitleler tarafından tanınan Çoruh, tiyatroya olan tutkusu ve Baba Sahne’yi kurarak sanata verdiği destekle biliniyor. Kavuk devralındığında yaptığı konuşmada, bu mirasa layık olmak için elinden geleni yapacağını ifade eden Çoruh, geleneksel tiyatronun yaşatılması adına önemli bir sorumluluğu üstlenmiş durumda.
Sadece bir gelenek değil, Türk tiyatro sanatının adeta bir tarihi olan kavuk geleneği, usta sanatçıların yıllar içinde sanat anlayışını, tecrübelerini, zorluklarını kendisinden sonraki isme devrettiği bir mirastır. Geleneksel Türk tiyatrosunun geleceği açısından büyük bir sembol olan kavuk, sadece sahne sanatlarına değil, tiyatronun kalıcılığına duyulan inancın da bir göstergesi olmayı sürdürüyor.