Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Sağlık Bakanlığı’nın 2023 yılı verilerine göre, Türkiye’de toplam 194.700 sağlık doktoru görev yapıyor. Bu sayı, 2022’ye kıyasla yaklaşık 5.000 doktorluk bir artışa işaret ediyor. Statista’nın 20 Mayıs 2024 tarihli raporuna göre, bu doktorların çoğu hastanelerde, kliniklerde ve devlet kurumlarında çalışıyor. Ayrıca, Trading Economics’in verilerine dayanarak, Türkiye’de her 1.000 kişiye düşen doktor sayısı 2021’de 2,18’e ulaşmış durumda. Bu oran, 2020’de 2,05’ti ve son yıllarda kademeli bir artış gösteriyor.
1 milyondan fazla sağlık çalışanı var
2022’de Türkiye’de sağlık sektöründe toplam 1,35 milyon çalışan vardı ve bu sayı, 2000’den beri neredeyse dört katına çıktı. Doktorların yanı sıra hemşireler, sağlık teknisyenleri ve diğer personel de bu büyümeye katkıda bulundu. Ayrıca, 2023’te Türkiye’de 1.600’den fazla ayakta tedavi kurumu (hastane ve klinik) hizmet veriyordu, ki bu da sağlık altyapısının genişlediğini gösteriyor.
Her doktora 437 hasta düşüyor
Türkiye’de 194.700 doktor, yaklaşık 85 milyonluk bir nüfusa hizmet veriyor. Bu, her doktorun ortalama 437 kişiye baktığı anlamına geliyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, gelişmiş ülkelerde bu oran genellikle 200-300 kişi arasında değişiyor. Türkiye’nin bu konuda Avrupa ortalamasının (her 1.000 kişiye 3,5 doktor) altında kaldığı görülüyor. Örneğin, Almanya’da her 1.000 kişiye 4,3 doktor düşerken, İtalya’da bu sayı 3,9. Bu veriler, Türkiye’de doktor sayısının nüfus artışı ve sağlık talebi karşısında yetersiz olabileceğini düşündürüyor.
Ancak Sağlık Bakanlığı, son yıllarda tıp fakültesi kontenjanlarını artırarak ve hekimlerin kırsal bölgelere yönlendirilmesi için teşvikler sunarak bu açığı kapatmaya çalışıyor. 2024’te tıp fakültesi mezunlarının sayısı 12.000’i aşarken, uzman doktor ve pratisyen hekim açığına yönelik yeni düzenlemeler getirildi.
Sağlık hizmetlerindeki kalite nasıl?
2023’te yapılan bir araştırma, Türkiye’de sağlık hizmetlerinin kalitesine dair ilginç sonuçlar ortaya koydu. Statista’nın verilerine göre, halkın %37’si sağlık hizmetlerini “iyi” olarak değerlendirirken, %23’ü “kötü” buluyor. Doktor sayısındaki artışa rağmen, özellikle büyük şehirlerdeki yoğunluk ve kırsal bölgelerdeki doktor eksikliği, sağlık hizmetlerinin eşit dağılımında sorun yaratıyor.
"Sağlıkta Dönüşüm Programı"
Sağlık Bakanlığı, 2025’te “Sağlıkta Dönüşüm Programı” kapsamında 10.000 yeni doktor istihdam etmeyi planlıyor. Bu, Türkiye’nin sağlık altyapısını güçlendirme ve doktor başına düşen hasta sayısını düşürme hedefinin bir parçası.
Doktorların çalışma koşulları ve göç
Türkiye’de doktorlar, uzun çalışma saatleri, düşük maaşlar ve yoğun iş yüküyle karşı karşıya. Son yıllarda, özellikle uzman doktorların Avrupa ve ABD’ye göç etmesi, Türkiye’de “beyin göçü” tartışmalarını alevlendirdi. Türk Tabipleri Birliği (TTB) verilerine göre, 2023’te 1.500’den fazla doktor yurtdışına gitti.
Bu durum, Türkiye’de doktor sayısının artmasına rağmen nitelikli personel kaybını da beraberinde getiriyor.