ABD’de Ocak-Şubat 2025 dönemi arasını kapsayan hastaneye yatış sayıları, 2009’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. İnfluenza A başta olmak üzere H3N2 ile H1N1 alt türlerinin oluşturduğu vaka sayıları Covid-19’dan hastaneye yatanların sayısını aştı. Geçen sene Aralık ayında zirve noktasına ulaşan grip vaka sayısı bu yıl daha geç bir dönemde pik yaptı.
Grip vakaları neden bu kadar arttı?
Grip vakalarının Covid-19 vakalarından daha fazla olmaya başlaması uzmanlarda ve sağlık çalışanlarında endişe yaratıyor. Epidemiyoloji uzmanı Annette Regan, Ocak 2025’ten bu yana 68’i çocuk olmak üzere 4000’in üzerinde kişinin grip sebebiyle hayatını kaybettiğini ifade etti. Regan’a göre gribin bu kadar yaygınlaşmasının sebepleri arasında aşılama oranı, doğal bağışıklık düzeyi, virüsün yapısı ve temas sıklığı gibi sebepler var.
Aşılama oranlarındaki önemli düşüş ise grip vakalarının artışındaki baş aktör olarak değerlendiriliyor. 2023-24 sezonunun sonunda uygulanan aşı sayısı, bir önceki yıla kıyasla 9,2 milyon daha az olarak kaydedildi. 2022’den bu yana ise özel üreticilerin piyasaya sürdüğü grip aşısı miktarında azalma yaşandı.
Yetişkinlerde tavsiye edilen aşılama oranı yüzde 70 olarak belirtilse de tarihsel olarak bu oran yüzde 30-60 arasında değişiyordu. Pandemi öncesinde aşılama oranları her yıl yüzde 1-2 oranında artarken, özellikle yüksek risk gruplarında bu oranlarda düşüş meydana geldi. 2019-20 sezonunda çocuklarda yüzde 59 olan aşılama oranı, 2024-25 sezonunda yüzde 46’ya geriledi. Benzer şekilde, 65 yaş ve üstü yetişkinlerde yüzde 52 olan oran yüzde 43’e düştü.
Aşılamanın düşmesi nüfustaki korunaklı kişi sayısının da azalmasına yol açarken haliyle de grip vakalarını da katladı. Fakat bunun dışında virüsün son yıllardaki mutasyonu da hasta sayısının artmasına yol açan etmenler arasında. Aşı etkinliği sezondan sezona yüzde 19 ile yüzde 60 arasında değişirken, 2023-24 sezonunda bu oran yüzde 42 olarak kaydedildi. 2024-25 sezonunun başlarında yapılan analizlerde, grip aşısının yetişkinlerde hastaneye yatış riskini yüzde 41-55 oranında azalttığı, çocuklarda ise bu oranın yüzde 63-78 arasında olduğu tespit edildi.
Grip belirtileri Covid-19 ile sık karıştırılıyor
Soğuk algınlığı ve Covid-19 ile benzer semptomlar gösteren gribin belirtileri genellikle ateş, öksürük, halsizlik, kas ve baş ağrısı olarak biliniyor. Gripten farklı olarak Covid-19 vakalarında genellikle tat alma duyusundaki kayıplar ortaya çıkıyor. Grip ile Covid-19 arasındaki farkı anlamak için en iyi yol ise test yaptırmak.
Gribi önlemek için ne yapmalı?
Gribi önlemenin bilinen en iyi yöntemi aşı yaptırmaktır. Hastalığı ağır geçirme olasılığını azaltan aşının dışında hijyene özen ve kalabalık ortamdan uzak durma da dikkat edilmesi gereken noktalar arasında. Ancak hepsi bunlarla sınırlı değil. Sağlıklı beslenmek, düzenli uyumak ve bağışıklık sistemini güçlü tutmak ise enfeksiyonlardan korunmaya katkı sağlıyor.
