Almanya'nın Kara Ormanları'nın doğu ucunda, ortaçağ kasabası Rottweil'ın hemen dışında, kimsenin yaşamadığı bir gökdelen gibi tuhaf bir yapı araziye hakimdir. TK Elevator Testturm adını taşıyan yapı, 240 metre yüksekliğiyle ülkenin en yüksek binaları arasında yer alıyor. Ancak, bu yüksek bina boş ofisler veya lüks dairelerle dolu değil. Kulenin asıl amacı, çekirdeğinde gizli: En son asansör modellerini test etmek için kullanılan 12 şaft.
TK Elevator Testturm, Almanya'nın en yüksek binaları arasında yer alıyor. Sebastian Gollnow/Getty Images
Özgürlük Heykeli'nden neredeyse üç kat büyük!
New York City'deki One World Trade Center dahil olmak üzere gökdelenler için asansörler tedarik eden Alman üretici TK Elevator, Atlanta'da da test kulelerine sahiptir. Söz konusu kule Atlanta Braves beyzbol takımının evi olan Battery'de bulunan 420 fitlik bir yapıdır. 813 fit uzunluğundaki bir diğer yapı ise Çin'in Zhongshan kentinde bulunuyor. Bu yapı Özgürlük Heykeli'nden neredeyse üç kat daha uzundur.
Daha yüksek olan asansör test kuleleride mevcut. Örneğin, Japon konglomera Hitachi tarafından Çin'in Guangzhou kentinde inşa edilen H1 Kulesi'nin tepesi 948 feet'tir. Gökdelenlerin yoğun olduğu şehirde en yüksek binalarından biridir.
16 Ocak 2020'de Çin'in Guangzhou kentinde bulunan dünyanın en yüksek asansör test kulelerinden biri olan Hitachi H1 kulesinin havadan görünümü. Xia Yu/VCG/Getty Images
Doğrulanma yalnızca gerçek bir ortamda yapılabiliyor
Fin asansör üreticisi Kone'nin baş teknoloji sorumlusu Tomio Pihkala, telefonla verdiği röportajda, asansör test kulelerinin "biraz Formula 1 takımı için bir test pistine benzediğini" söyledi. Pihkala, "Test kulelerinin var olmasının birincil ve en önemli nedeni, belirli güvenlik işlevlerinin doğrulanmasının yalnızca gerçek bir ortamda yapılabilmesidir" dedi.
Serbest düşüşü simüle eden testler yapılıyor
2004-2010 yılları arasında dünyanın en yüksek binası olan Taipei 101 ve Londra'daki The Shard'a asansör kuran Kone, ilk test kulesini 1967 yılında Finlandiya'nın Hyvinkää kentinde açtı. Şirket o zamandan bu yana dört test kulesi daha inşa etti ve en yükseği 2015 yılında Çin'in Kunshan kentinde tamamlandı ve 773 feet (yaklaşık 237 metre) yüksekliğe ulaştı.
Pihkala, "Test kulelerinde asansörün gerçek çalışma koşullarını, normal kullanıcıların varlığı olmadan artırıyoruz. Ayrıca bir asansörün kalitesini, konforunu ve güvenilirliğini doğrulamak için mükemmel bir alan" dedi.
Güvenlik testleri arasında serbest düşüşü simüle eden bir test de var. Pihkala, "Bu gerçek bir asansör değil, eşdeğer bir kütle... ve o anda acil fren sistemi ve güvenlik tertibatı asansörü güvenli bir şekilde durdurmak için devreye girmeli, böylece içerideki hiç kimse zarar görmemeli" dedi.
"Daha hızlı asansör, daha uzun bir test kulesi gerektirir"
Pihkala, bazı test kulelerinin bu kadar uzun olmasının sebebinin, çoğu modern asansörün çok hızlı olmasıyla ilgili olduğunu söyledi. Hızlı bir asansörün söz konusu alanlanı hızla tükettiğini söyleyen Pihkala, "Daha hızlı bir asansörünüz olduğunda, daha uzun bir test kulesine ihtiyacınız olur. Yüksek hızlı asansörler saniyede 30 feet'ten daha hızlı hareket eder ve bu tür asansörleri test etmek için, maksimum hıza ulaşmak ve sonra yavaşlamak için yeterli alana ihtiyacınız vardır" dedi.
Dünyanın en uzun asansör test tesisi yer altındadır
Ancak bu kuleleri her zaman yukarı doğru inşa etmek tek seçenek değildir. Aslında, dünyanın en uzun asansör test tesisi yer altındadır. Finlandiya'nın Tytyri kentinde bulunan tesis, çalışan bir kireç taşı madeninin bir parçasıdır ve yaklaşık 1.150 fit derinliğe ulaşır.
Pihkala tesis hakkında, "Bu bizim sektörümüzde benzersiz bir şey. Bir madende bazı açık şaftları kullanma konusunda anlaşmaya vardık, bu da bize bir kilometre yüksekliğe kadar binalara uygun asansörleri test etme olanağı sağlıyor" dedi.
Söz konusu sitede asansörler saniyede 62 feet'e kadar hızlarda test yapabiliyor ve serbest düşüş testlerinde 22.000 pound'luk bir asansör çerçevesinin saniyede 85 feet'e ulaştığı görülüyor. Madende toplamda yaklaşık bir mil uzunluğunda 11 şaft var.
Kule değil, maden: Kone'nin Finlandiya'nın Tytyri kentindeki yüksek katlı asansör test tesisi 1.150 feet (350 metre) derinliğe ulaşıyor. Koni
Turistik cazibe merkezi
Rottweil kulesinin tasarımı, ona şık, opak bir görünüm kazandıran fiberglas kumaş dış cepheye sahiptir. Cephe binayı güneş radyasyonundan korumanın ve rüzgarla mücadele etmenin yanı sıra, binayı yerel bir mimari simge haline getirmeye yardımcı olmuştur. Kule, 2017'de açıldığından beri turistik bir cazibe merkezi haline geldi ve hatta 1.000'den fazla katılımcının katıldığı yıllık bir "merdiven koşusu"na ev sahipliği yapıyor.
TK Elevator'ın Atlanta, Georgia'daki test kulelerinden biri. TK Asansör
Ancak çoğu ziyaretçi, Almanya'nın en yükseği olan ve Kara Orman'ın kesintisiz manzaralarını sunan gözlem güvertesine rağbet gösteriyor. Buraya uygun hızda bir asansör yolculuğu ile ulaşılıyor. Kule yöneticisi Beate Höhnle, CNN'e verdiği e-posta röportajında, "Ziyaretçiler 30 saniyede 761 fit yüksekliğe çıkarılıyor. Yolculuk saniyede 26 fit hıza sahip ve açık bir günde ziyaretçiler İsviçre Alpleri'ni görebiliyor" dedi.
