Ege Denizi’nde yer alan Santorini Volkanı, tarihte bilinen en büyük patlamalardan birine ev sahipliği yaptı. M.Ö. 1600 yılında gerçekleşen dev patlama, bölgedeki Minos Uygarlığı’nın çöküşüne neden olmuş, devasa tsunamiler yaratmıştı. Son dönemde volkan çevresinde artan sismik hareketlilik, Santorini’nin tekrar patlama ihtimalini gündeme getirdi. Uzmanlar, bölgedeki hareketliliği yakından takip ediyor ve Ege'nin bu saklı devinin ne zaman harekete geçebileceğini araştırıyor.
Santorini Volkanı, Thera Yanardağı olarak da bilinir ve Akdeniz’deki (Dünya literatüründe Ege bölgesi yoktur. O yüzden Akdeniz olarak geçer) en aktif ve tehlikeli volkanlardan biridir. Tarihi kayıtlar, bu volkanın geçmişte büyük patlamalar yaşadığını gösteriyor.
En bilinen patlama M.Ö. 1600 yılında gerçekleşti. Bu patlama, Ege ve Akdeniz bölgesinde büyük bir felakete neden oldu. Denize çöken devasa magma kütlesi, 100 metreden yüksek tsunamiler oluşturarak Girit adasındaki Minos Uygarlığı'nın çöküşüne yol açtı.
Daha yakın tarihlerde de Santorini’de küçük çaplı patlamalar yaşandı:
- 1866 - 1870: Volkanik patlamalarla yeni lav adaları oluştu.
- 1925 - 1928: Yeni lav çıkışları gözlemlendi.
- 1950: Son büyük patlamalardan biri gerçekleşti.
Santorini’deki volkanik faaliyetler, bölgedeki Yunanistan ve Türkiye gibi ülkeler için de büyük risk taşıyor.
Santorini yakınlarında 28 Ocak’tan bu yana art arda depremler meydana geliyor. Sismologlar, bu hareketliliğin volkanik bir aktivitenin işareti olup olmadığını araştırıyor.
Konuyla ilgili konuşan Prof. Dr. Celal Şengör, “Santorini’deki yanardağ zaten aktif. Eğer patlarsa hepimize Allah’a ısmarladık, o kadar tehlikeli” ifadelerini kullandı. Uzmanlara göre bu tür volkanlar, genellikle büyük bir patlama öncesinde küçük depremlerle sinyal verir.
Yunanistan ve Avrupa’daki volkanoloji merkezleri, bölgedeki gaz çıkışlarını, magma hareketlerini ve deniz tabanındaki değişimleri yakından izliyor.
Santorini’nin büyük bir patlama yaşaması, tüm Akdeniz bölgesi için ciddi sonuçlar doğurabilir. Olası bir patlamada:
- Büyük bir tsunami oluşabilir: M.Ö. 1600’de olduğu gibi dev dalgalar Türkiye, Yunanistan ve İtalya kıyılarına ulaşabilir.
- Hava trafiği etkilenebilir: Volkanik küller, havayolu ulaşımını olumsuz etkileyerek Avrupa’daki uçuşları durdurabilir.
- İklim değişiklikleri görülebilir: Büyük volkanik patlamalar, atmosferi etkileyerek sıcaklık düşüşüne neden olabilir.
Bilim insanları, henüz bir patlamanın yakın olduğuna dair kesin kanıt bulunmadığını, ancak bölgedeki hareketliliğin dikkatle izlenmesi gerektiğini belirtiyor.
Avrupa Volkanoloji Merkezi'nden uzmanlar, Santorini Volkanı’nın halen aktif olduğunu ve düzenli olarak izlenmesi gerektiğini belirtiyor. Yunanistan, olası bir patlamaya karşı acil durum planlarını gözden geçirirken, Türkiye’de de uzmanlar Ege ve Akdeniz’de olası etkileri değerlendiriyor.
