Son dönemde sosyal medyada ve bazı platformlarda “Peter Turkson Türk mü, aslen nereli?” sorusu sıkça gündeme geliyor. Ganalı Kardinal Peter Kodwo Appiah Turkson, Katolik Kilisesi’nin en önemli figürlerinden biri olarak papa adaylığıyla dikkat çekiyor. Peki, Turkson aslen nereli, İslam hakkındaki düşünceleri neler ve yeni papa olma ihtimali ne kadar güçlü? Bu yazıda, Kardinal Turkson’un hayatını, kariyerini, tartışmalı İslam videosunu ve papa adaylığını mercek altına alıyoruz.
Peter Turkson Türk mü, aslen nereli?
Sosyal medyada dolaşan “Peter Turkson Türk mü?” iddiaları, isminin “Türk” kelimesine benzerliğinden kaynaklanan bir yanlış anlaşılma gibi görünüyor. Peter Turkson, Türk kökenli değildir ve aslen Ganalıdır. 11 Ekim 1948 tarihinde, Gana’nın batısındaki Wassaw Nsuta kasabasında doğmuştur. Turkson, etnik olarak Fante kökenlidir ve ailesi farklı inançlardan gelmektedir: Annesi Metodist, babası Katolik, amcası ise Müslümandır.
Bu çok kültürlü aile yapısı, Turkson’un dinler arası diyalog konusundaki yaklaşımını etkilemiş gibi görünüyor. Ancak, Türk kökenli olduğuna dair herhangi bir resmi belge veya kanıt bulunmamaktadır. Sosyal medyada bu yönde yapılan paylaşımlar genellikle espri amaçlıdır.
Peter Turkson kimdir?
Peter Kodwo Appiah Turkson, Katolik Kilisesi’nin en etkili liderlerinden biridir ve Gana’nın ilk kardinalidir. İşte Turkson’un hayatı ve kariyerine dair öne çıkan detaylar:
Doğum ve Aile: 1948’de Gana’da doğan Turkson, 10 çocuklu bir ailenin dördüncü çocuğudur. Annesi pazarda sebze satarken, babası marangozluk yapıyordu.
Eğitim: St. Teresa’s Minor Seminary ve St. Peter’s Regional Seminary’de eğitim aldıktan sonra, ABD’deki St. Anthony-on-Hudson Seminary’de teoloji yüksek lisansı yaptı. Roma’daki Pontifical Biblical Institute’ta Kutsal Yazılar üzerine çalışmalar yaptı. İngilizce, Fante, Fransızca, İtalyanca, Almanca ve İbranice’nin yanı sıra Latince ve Yunanca da bilen Turkson, çok dilli bir din adamıdır.
Dinî Kariyer: 1975’te rahip olarak atanan Turkson, 1992’de Cape Coast Başpiskoposu oldu. 2003’te Papa II. John Paul tarafından kardinal ilan edildi ve Gana’nın ilk kardinali unvanını aldı. 2009-2017 arasında Adalet ve Barış için Papalık Konseyi’nin başkanı olarak görev yaptı. 2017-2021’de İnsan Gelişimini Teşvik Dicastery’nin ilk başkanı oldu. Şu anda, Papalık Bilim Akademisi ve Sosyal Bilimler Akademisi’nin başkanıdır.
Uluslararası Rolü: Turkson, 2011’de Fildişi Sahili’ndeki çatışmalarda Vatikan’ın arabulucusu olarak görev yaptı ve 2016’da Güney Sudan’da barış görüşmeleri için özel elçi oldu.
The Tablet, 2013’te Turkson’u “Afrika’nın en enerjik kilise liderlerinden biri” olarak tanımladı.
Peter Turkson yeni papa mı?
Peter Turkson, uzun süredir papabile (papa adayı) olarak görülüyor. 2005 ve 2013’teki papal conclave’lerinde (papa seçim toplantıları) adı sıkça anıldı. 2013’te Papa XVI. Benedict’in istifasından sonra, Turkson’un Afrika’dan gelen ilk papa olabileceği konuşuluyordu. Ancak, Papa Francis seçildi.
Neden papa adayı?
Katolik nüfusun Avrupa’dan Afrika ve Asya’ya kayması, Afrika kökenli bir papa ihtimalini güçlendiriyor. Afrika’daki Katolik sayısı 2005-2013 arasında %21 arttı.
Kişisel Özellikler: Turkson’un çok dilli oluşu, teknolojiye yatkınlığı (iPod ve iPad kullandığı biliniyor) ve halkla iletişimdeki samimi tarzı, onu popüler bir aday yapıyor.
Sosyal Adalet Savunuculuğu: Yoksullukla mücadele, çevre sorunları ve küresel dayanışma gibi konulardaki çalışmaları, Papa Francis’in vizyonuna yakın.
Engeller:
Turkson’un 2012’de İslam hakkında tartışmalı bir video göstermesi, papa adaylığına zarar verdi. Ayrıca, 2013’te “Eğer Tanrı isterse” diyerek papa olmaya hazır olduğunu söylemesi, Vatikan’da kamuoyu önünde adaylık konuşma tabusunu ihlal ettiği için eleştirildi.
Peter Turkson’un İslam düşünceleri ve videosu
Peter Turkson’un İslam hakkındaki görüşleri, 2012’de Vatikan’daki bir piskoposlar toplantısında gösterdiği “Muslim Demographics” adlı YouTube videosu nedeniyle tartışma konusu oldu. İşte detaylar:
Video, Avrupa’daki Müslüman nüfusun artışına dair alarmist ve çarpıtılmış tahminler içeriyordu. Örneğin, “39 yıl içinde Fransa İslam Cumhuriyeti olacak” gibi iddialar yer alıyordu. Reuters, videoyu “asılsız” olarak nitelendirdi; Vatikan Radyosu ise “korku tellallığı” olarak eleştirdi.
Video, 262 piskoposun katıldığı toplantıda büyük tartışma yarattı. Bir piskopos, Turkson’a karşı veriyle yanıt vereceğini söyledi. İslam dünyasından da tepkiler geldi; İtalya İslam Toplumu’nun başkan yardımcısı Yahya Pallavicini, korku taktikleriyle sayı savaşına karşı uyarıda bulundu.
Özür diledi
15 Ekim 2012’de Turkson, videoyu göstererek pratik konulara odaklanmak istediğini söyleyerek özür diledi. Ancak, bu olay, İslam’la diyalog kurma konusundaki güvenilirliğine gölge düşürdü.
Genel Görüşleri: Turkson, dinler arası diyaloğu desteklediğini ifade etse de, 2014’te “İslam’la teolojik diyalog mümkün değil” dediği bir açıklama, Müslümanlarla ilişkileri zorlaştırdığı için eleştirildi.
Turkson’un amcasının Müslüman olması, onun İslam’a kişisel bir aşinalığı olduğunu gösteriyor. Ancak, profesyonel alandaki bu hatalar, papa adaylığı sürecinde eleştiri konusu oldu.
