Sosyal medya kullanıyorsanız veya en azından televizyon izliyorsanız toksik kelimesini mutlaka duymuşsunuzdur. En çok yan yana anıldığı durum ise ilişkiler. Peki, nedir bu sürekli duyduğumuz toksik ilişki?
Toksik İlişki Nedir?
Toksik kelime anlamıyla en kısa şekilde “zehir” demek. Aslında tek başına kelime anlamının dahi anlamını ortaya koyduğu üzere toksik ilişki de “zehirli, sağlıksız” ilişkileri ifade etmek için kullanılıyor.
Daha da detaylandıracak olursak toksik ilişki; partnerlerden birinin diğeri tarafından sürekli olarak eleştiriye maruz kaldığı, saygısızlığa uğradığı, müdahaleler ve baskıcı davranışlara maruz kaldığı, küçümsendiği, aşağılandığı hatta zaman zaman çaktırmadan da olsa hakarete maruz kaldığı bir ilişki türü.
Elbette ki toksik bir ilişki saydığımız tüm faktörleri çatısı altında toplamak zorunda değil. Fakat birkaçı bile bir ilişkiyi toksik hale getirebilir. Nihayetinde de bunlara maruz kalan tarafın zamanla güven problemleri ve özsaygı değerinde düşüş yaşanır.
Toksik ilişki bağımlılığı, yani sağlıksız olduğunu bilmeye rağmen bir türlü bu ilişkiden kopamama durumu da sık görülen bir durum. İlişki bu şekilde farkında olarak veya olmayarak devam ederken nihai son: kocaman bir çıkmaz.
“Bir şeyler yaşıyorum ama tam olarak emin değilim, toksik ilişki içerisinde miyim gerçekten?” Diyorsanız, yaygın semptomlara beraber bakalım:
- Beraber zaman geçirirken keyif almıyorsanız
- Kendinizi yeterince ifade edemiyorsanız
- Üzerinizde sürekli baskı hissediyorsanız
- Abartılı bir kıskançlıkla başa çıkmaya çalışıyorsanız
- Partnerinizden destek göremiyorsanız
- Güvende hissedemiyorsanız
- Devamlı strese maruz kalıyorsanız
- Finansal açıdan yükün sadece sizde olduğunu hissediyorsanız
Büyük ihtimalle toksik bir ilişkinin içerisindesiniz. Zaten bu sayılanların yer aldığı bir ilişki toksik olmasa ne olur?
Toksik İlişki Özellikleri
Kendinizde saptayabileceğiniz yaygın semptomlara yer verdikten sonra genel olarak toksik ilişkinin özelliklerini de inceleyelim. Yaşam kalitenizle doğrudan orantılı olan bu ilişki içerisinde;
- Devamlı eleştiri ve değersizleştirme
- Psikolojik ya da fiziksel şiddet
- Aşırı Kıskançlık
- Güvensizlik hissi
- İletişimde yaşanan eksiklik
- Tek taraflı fedakârlık
- Duygusal manipülasyon
yer alıyor olabilir. Bunun sonucunda da bunlara maruz kalan tarafta ciddi bir mutsuzluk ve keyifsizlik durumu oluşur.
Peki, toksik ilişki altında yatan neden nedir? Elbette ki bunun birçok sebebi olabilir. Bulların başında ise:
- Duygusal geçmiş: kişinin beraberinde getirdiği ve maruz kaldığı travmalar
- Bağımlılık: madde bağımlılığı veya farklı bağımlılıklar
- Karakter farklılıkları: değer yargılarının farklı oluşu ve sürekli bu sebeple doğan çatışmalar toksik ilişki sebeplerini oluşturabilir.
Toksik İlişkiden Kurtulma Yolları
Yaşadığınız durumun ciddiyetinin farkına vardınız ve kurtulmak istiyorsunuz diyelim. Psikolojinize olan olumsuz etkilerle beraber zor olsa da kurtulmak mümkün. Aksi takdirde sağlığa etki edecek boyuta dahi ulaşabilir.
Toksik ilişkiden kurtulma yollarını sıralayalım:
- Her ne kadar seviyor veya emek vermiş olursanız olun öncelikle sağlıksız bir ilişkide olduğunuzu kabullenin
- Duygularınıza saygı duyun ve kulak verin
- İlişki içerisinde kalmanız durumunda size kazandıracaklarını ve kaybettireceklerini değerlendirin
- Ekonomik kaygılar sebebiyle bağlıysanız bunun farkına varmaya çalışın ve dönüştürebileceğinizi bilin
- Aile üyelerinizden ve yakın arkadaşlarınızdan destek alın
- Size suçlu hissettiren tüm durumlara uzaktan bir bakın ve farkına varın
- En önemlisi de; kendinize zaman verin ve baş başa kalmaktan korkmayın
Toksik bir ilişkiden çıktıktan sonra iyileşme süreci de oldukça önemli. Hiç geçmeyecek gibi gelen bir sürecin geçtiğini ve geçeceğini bilmek ilk adım olabilir. Hayatta başımıza gelenlere dönüp baktığımızda, belki de tek ortak yönlerinin bir şekilde geçmek olduğunu kulağımıza küpe edelim ve yapılabileceklere bakalım:
- İlişkinin bittiğini kabullenin, kabullenmek ilk ama en önemli adımdır
- Duygularınıza izin verin ve barışın
- Çevrenizden destek almaktan çekinmeyin
- Mümkünse profesyonel destek alın
- Sağlığınıza önem verin
- Yeni hobiler edinin
- Kendinizi geliştirecek şeyler yapın
- Zamanla iyileşeceğinizi ve mutlu olacağınızı bilin
Toksik İlişki Nasıl Düzeltilir?
Toksik bir ilişkinin içerisindesiniz ve bunun bir mecburiyet ve mahkumiyet oluşturmadığını biliyorsunuz. Gönlünüz ve gücünüz varsa elbette toksik bir ilişkiyi iyileştirmek de mümkün. Bunun için adımlara beraber bakalım:
- İstekli olun ve çabalayın: İlişkide yer alan iki kişinin de çabalaması ve gerçekten istemesiyle düzeltilemeyecek bir durum yoktur.
- Suçlamayın: Bunun yerine birbirinize anlayış gösterin. Anlayışla birbirinizi dinlemeye ve öğrenmeye teşvik edin.
- Çift terapisine gidin: Bu konuda profesyonel bir yardım almak size ve ilişkinize çok iyi gelebilir.
- Geçmişe takılmayın: Daha önce yaşadığınız toksik durumlara takılı kalmak ilerlemenizi engeller, unutmayın.
- Sağlıklı iletişim için uğraşın: Nazik olun, iğneleme yapmayın ve birbirinizin düşüncelerine, duygularına daha fazla zamana ayırın.
- Sorumluluk almaktan korkmayın: Sorumluluk almak ve kabullenmek düzeltmek için oldukça önemli bir adımdır.
- Bireysel olarak iyileşin: İlişki dışında bireysel olarak iyilik durumunuzu ön plana alın.
- Yazması kolay yaşaması zor durumlardan toksik ilişkiyi ele aldığımız yazımızın sonuna geldik