Türkiye’de kayyum, hukuki bir terim olarak, mahkeme kararıyla belirli bir kuruma geçici yönetici atanmasını ifade eder. Bu uygulama bugüne kadar daha çok belediyeler, dernekler ve şirketler için geçerli oldu. Ancak bir siyasi partiye kayyum atanması, hukuki açıdan son derece tartışmalı bir durumdur ve Türkiye tarihinde oldukça nadir görülmüştür.

1980 darbesi sonrası bazı siyasi partilere kayyum atandığı bilinse de, bu uygulamalar geçici olmuş ve demokrasinin yeniden inşasıyla sona ermiştir. Günümüzde siyasi partilere yönelik kayyum ataması yapılmamıştır.

CHP yönetiminden “direneceğiz” mesajı

CHP’ye kayyum atanacağına dair iddialar, son dönemde parti içindeki bazı hukuki süreçler ve idari tartışmalarla birlikte yeniden gündeme geldi. Gazeteci Altan Sancar, bu söylentileri dile getirerek “CHP milletvekilleri yarın genel merkezde olacak” ifadelerini kullandı.

Parti yönetimi ise, kayyum ataması durumunda genel merkezden ayrılmayacaklarını ve direneceklerini belirtiyor. Bu tutum, olası bir müdahaleye karşı siyasi ve hukuki bir direnç stratejisi olarak yorumlanıyor.

Siyasi partiye kayyum atanırsa ne olur?

Eğer bir siyasi partiye mahkeme kararıyla kayyum atanırsa, parti yönetimi doğrudan kayyum tarafından devralınır. Bu durum, partinin;

  • Genel başkanlık,
  • Parti meclisi,
  • İl ve ilçe teşkilatları gibi tüm organlarını etkileyebilir.

Ayrıca, partinin iç işleyişi, karar alma mekanizmaları ve siyasi faaliyetleri ciddi ölçüde sekteye uğrayabilir. Böyle bir durumda parti üyeleri ve kamuoyu tepkisi kaçınılmaz olacaktır.

Hukuki süreç nasıl işler?

Siyasi partilere kayyum atanabilmesi için ciddi hukuki gerekçeler ve olağanüstü durumlar gerekir. Bu süreç:

  • Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılabilir,
  • Anayasa Mahkemesi ya da ilgili mahkeme kararı gerekir,
  • Delillere dayalı, açık gerekçeli bir dava süreci işletilmelidir.

Bu nedenle, siyasi partilere yönelik kayyum uygulaması yalnızca olağanüstü koşullarda ve sıkı hukuki denetim altında mümkün olabilir.

İddialar var, karar yok

Şu an için CHP’ye kayyum atandığına dair resmi bir karar bulunmamakta. Ancak iddialar siyasetin gündemine oturdu. Önümüzdeki günlerde konuya dair gelişmelerin yakından takip edilmesi bekleniyor.