Ege Denizi’nde neden sürekli deprem oluyor? Santorini Adası deprem etkinliği bilgi notu özeti Kandilli Rasathanesi tarafından paylaşıldı.

Ege Denizi’nde neden sürekli deprem oluyor?

Ege Denizi'nin güneyindeki Hellenik Yayı, Afrika plakasının Avrasya plakası altına dalmasıyla oluşan aktif bir dalma-batma zonudur. Bu süreç, Santorini ve Kolumbo gibi volkanların oluşumuna yol açmıştır.

28 Ocak 2025'te başlayan sismik aktivitede belirgin artış gözlemlenmiştir. 28 Ocak-18 Şubat 2025 arasında 3.524 deprem kaydedilmiş (büyüklük 1.1 ≤ M ≤ 5.3). En büyük deprem M5.3, 181 deprem ise M≥4.0 büyüklüğündedir. Depremlerin çoğu sığ odaklı (10 km'den az derinlikte).

Sismik Aktivite ve Volkanik İlişki

Magma hareketleri ve hidrotermal aktivite, depremleri tetikleyebilir. Kolumbo'daki gaz çıkışları ve deniz tabanı deformasyonları, jeotermal sistemin varlığına işaret eder.

1956 Amorgos Depremi (M7.7) bölgedeki en yıkıcı depremlerden biri olup tsunamiye neden olmuştur.

Santorini5

Tarihsel Veriler (1975-2024)

Son 50 yılda bölgede 492 deprem kaydedilmiştir (M1.2-5.3).

Şekil ve Tablolarda depremlerin büyüklük dağılımı, derinlik kesitleri ve odak mekanizmaları analiz edilmiştir. Normal faylanma mekanizması hakimdir.

Santorini6 

Tsunami Riskleri

Deniz tabanı depremleri ve volkanik heyelanlar tsunami riskini artırır.

KRDAE, UNESCO ile iş birliği içinde tsunami erken uyarı sistemleri yönetmektedir. 2012'den bu yana 46 deprem için tsunami mesajı yayınlanmıştır.

Mw≥6.5 sığ depremler veya Mw≥7 derin depremler, 0.5m'den yüksek tsunami dalgalarına yol açabilir.

Değerlendirme ve Öneriler

Santorini-Amorgos fay hattı ve Kolumbo Volkanı, yüksek deprem ve volkanik patlama potansiyeline sahiptir.

Jeofizik, jeokimyasal ve jeodezik araştırmaların artırılması, çok disiplinli izleme sistemlerinin kurulması önerilmiştir.

Devam eden aktivite, AFAD, MTA ve Kandilli Rasathanesi tarafından 7/24 izlenmekte ve riskler değerlendirilmektedir.

Santorini3

Ege Denizi’nde üst üste deprem olması ne anlama geliyor?

Ege Denizi, jeolojik açıdan oldukça karmaşık bir bölgede yer alıyor. Bölgedeki depremlerin sürekli yaşanmasının temel nedenleri şu şekilde özetlenebilir:

Levha Hareketleri ve Tektonik Gerilim

  • Afrika Levhası'nın Kuzeye Doğru Hareketi: Afrika levhası, kuzeye doğru hareket ederek Anadolu levhası ile çarpışıyor. Bu etkileşim, bölgedeki yer kabuğunda sürekli gerilme ve stres birikimine neden oluyor.
  • Anadolu Levhasının Batıya Kayması: Anadolu levhasının batıya doğru kayması da, yer kabuğunda gerilmenin boşalmasını sağlayan aktif fayların oluşmasına yol açıyor. Bu durum, Ege Denizi’nin sık depremler yaşamasının ana nedenlerinden biridir.

Santorini4

Aktif Fay Hatları

  • Doğu-Batı Yönlü Faylar: Ege Bölgesi, doğu-batı yönünde uzanan ve neredeyse tamamı aktif olan birçok fay hattına sahip. Bu faylar, levhalar arasındaki gerilimi boşaltırken sürekli sismik aktiviteye neden oluyor.

Santorini2

Volkanik Aktivite ve Magma Hareketleri

  • Volkanik Alanlar: Bölgedeki volkanik yapılar, örneğin Santorini çevresinde görülen volkanik geçmiş, yerin altındaki magma hareketlerinin da depremleri tetikleyebileceğini gösteriyor. Bu tür volkanik etkinlikler, özellikle denizaltında gerçekleşen patlamalar şeklinde ortaya çıkabiliyor ve depremleri beraberinde getirebiliyor.
  • Basınç Artışları: Magma odası kökenli yüksek basınç, yer kabuğunun kırılması ve depremlerin meydana gelmesi için elverişli ortam oluşturuyor.