Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin tarihi dokusuyla görenleri büyüleyen önemli şehirlerinden biri Mardin’dir. Özellikle taş evleri, kültürel zenginlikleri ve farklı inançların bir arada yaşadığı yapısıyla adeta bir açık hava müzesidir.
Mardin’in misafirperver halkı ve kendine has mutfağı da bu kadim kenti ziyaret etmek için başlı başına bir sebep! Özellikle kız kıza Mardin sıra gecesi videoları bilet aldıracak cinsten diyebiliriz.
Bu kadar övdük, peki nereyi gezeceksiniz? Mardin tarihi ve turistik mekanları detaylıca anlatalım…
Mardin Tarihi ve Turistik Mekanları
Tarihi boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Mardin zengin kültürel mirasıyla dikkat çekiyor.
Taş işçiliğinin sanata dönüştüğü yapılar, geçmişten günümüze ulaşan dini yapılar ve benzersiz doğal güzelliklerle dolu.
Mardin tarihi ve turistik mekanlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Mardin Kalesi
- Deyrulzafaran Manastırı
- Dara Antik Kenti
- Midyat Mağaraları
- Mor Behnam Kırklar Kilisesi
- Beyazsu
- Mardin Müzesi
- Kasımiye Medresesi
- Zinciriye Medresesi
- Revaklı Çarşı
- Kayseriye Çarşısı
- Meryem Ana Kilisesi
- Gurs Vadisi
- Emir Hamamı
- Firdevs Köşkü
- Mardin Midyat Konuk Evi (Sıla Konağı)
Mardin tarihi ve turistik mekanlarını detaylı olarak anlatalım.
Mardin Kalesi
Mardin’in en dikkat çekici yapılarından biri olan Mardin Kalesi, şehre hakim olan bir tepede yer alır. Bu sebeple ‘’Kartal Yuvası’’ olarak da anılır. Antik çağlardan günümüze uzanan bir tarihe sahiptir.
Bu kale; Subari, Sümer, Babil, Asur, Pers, Roma, Bizans, Emevi, Abbasi, Hamdaniler, Selçuklu Hanedanı, Artuklu, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safaviler ve Osmanlı dönemlerine tanıklık etmiştir.
Mardin tarihi ve turistik mekanları arasında günümüzde koruma altında olan bu tarihi yapı, Mardin’in silüetini oluşturan en ikonik noktalardan biridir.
Kale ziyareti sırasında hem geçmişin izlerini hem de Mardin’in büyüleyici atmosferini hissedeceksiniz.
Deyrulzafaran Manastırı
Mardin Ovasına hâkim olan noktada yer alan Deyrulzafaran Manastırı, Mardin’in 4 kilometre doğusunda yer alıyor ve buraya toplu taşıma araçlarıyla ulaşılmıyor.
Üç katlı olan manastırın inşasına 5.yüzyılda başlanmış ve farklı zamanlarda eklentiler yapılarak son haline 18.yüzyılda kavuşmuştur.
M.Ö Güneş Tapınağı, Roma döneminde ise kale olarak kullanılan bir kompleks üzerine inşa edilmiştir. Bölgeden çekilen Romalıların ardından Aziz Şleymun, bazı azizlerin kemiklerini getirip kaleyi manastıra çevirmiştir.
Tarih boyunca farklı isimlerle anılsa da Manastırın etrafında yetişen safran bitkisi sebebiyle Deyrulzafaran Manastırı adını almıştır.
Dara Antik Kenti
Oğuz Köyü’nde bulunan bu antik kent, Mezopotamya’nın en önemli yerleşim yerlerindendir. Antik dönemdeki adı Anastasiopolis’tir ve kentin ilk kuruluşuna dair net bilgiler bulunmamaktadır.
Kayıtlara ise Mezopotamya’nın en önemli ticaret merkezlerinden biri olarak geçmiştir. Arkeolojik kalıntılar ve arşivlerde geçen bilgilere göre Dara’nın Pers İmparatoru Darius ile Büyük İskender’in savaşına tanıklık ettiği bilinmektedir.
Persler, Emeviler, Abbasiler ve Osmanlılar’ın da hakimiyetine giren Dara Antik Kenti içerisinde kilise, çarşı, zindan, tophane, mahsen ve su bendi kalıntıları yer almaktadır. Mardin tarihi ve turistik mekanları arasında özel bir yere sahiptir.
Midyat Mağaraları
Midyat Mağaralarının girişinde ‘’Güneş Uygarlığında Bir Nefes’’ yazar. Midyat da adını mağaralar kenti anlamına gelen Matiate’den alır.
Mardin’in coğrafi yapısı sebebiyle halk kayalara oydukları mağaraları inşa etmiştir. Yüzyıllar boyunca barınma ve korunma ihtiyacını karşılamıştır.
Midyat Mağaraları, yeraltı şehirleri olarak tüneller ve odalar arasında uzanan ağ şeklinde yapılandırılmıştır. Yerli ve yabancı turistler açısından cazibe merkezi olan bu bölgede mistik atmosfere kapılabilirsiniz.
Mor Behnam Kırklar Kilisesi
Süryaniler tarafından 569 yılında yapılmıştır. Mor Behnam ve kız kardeşi Saro adına inşa edilmiştir.
Kırklar olarak anılmasının sebebi ise 12.yüzyılda Mardin’deki asıl Kırklar Kilisesi’nin Cami’ye dönüştürülmesidir. Mor Behnam da isim değişikliğine uğrayarak Kırklar adı eklenmiştir.
Mor Behnam Kırklar Kilisesi, Mardin’de günümüzde hem ziyaret edilebiliyor hem de ibadet edilebiliyor.
Beyazsu
Mardin’in kurak coğrafyasında adeta bir vaha olan Beyazsu deresi, Midyat’ın güneyinde yer alan kaynağından Nusaybin’e akar.
Serin ve berrak suyu, yeşil ağaçlık alanı ile yaz aylarında dinlenme ve yeme-içme alanı olarak kullanılır. Mardin tarihi ve turistik mekanları arasında yerli ve yabancı turistler kadar yerli halkın da sık ziyaret ettiği yerlerdendir.
Mardin Müzesi
Mardin Müzesi, arkeoloji ve etnografya alanında bölgenin tarihsel ve kültürel zenginliklerini yansıtan önemli bir müzedir. Burada Bronz Çağı’ndan Osmanlı dönemine kadar uzanan geniş bir tarih boyunca arkeolojik eserler bulunmaktadır.
Asur, Urartu, Helenistik, Ahameniş, Roma, Bizans, Selçuklu, Artuklu ve Osmanlı dönemlerine pek çok eseri görebilirsiniz.
Arkeolojik eser bölümünde tabletler, damga ve silindir mühürler, riütel kapları, figürler, metal takılar, seramikler, altın ve gümüş sikkeler, gözyaşı şişeleri ve kandilleri inceleyebilirsiniz.
Etnografya bölümü ise Mardin’in geleneksel el sanatları ile günlük yaşantısını gözler önüne serer.
Gümüş işlemeciliği konusunda özel bir yere sahip olan Mardin’de bu işlemelerin zarif örnekleri olan kolyeler, küpeler, bilezikler, halhallar, alınlıklar ve saç aksesuarları bulunur.
Ayrıca eski dönemlere ait yöresel kıyafetler, kılıçlar, kahve setleri, hamam aksesuarları, bakır mutfak eşyaları gibi birçok farklı alana dair eşyayı müzede görebilirsiniz.
Kasımiye Medresesi
Şehrin kültürel mirasının önemli bir parçasını oluşturan Kasımiye Medresesi’nin temelleri Artuklu döneminde atılmıştır. Fakat tamamlanışı Akkoyunlu Sultanı Kasım döneminde olmuştur.
İnşası 1457-1502 arasında tamamlanmıştır. Taş işçiliği ve süsleme motifleri bakımından ilgi çeken bir yapıdır. Cami ve türbenin de yer aldığı külliye içerisinde yer alır.
Medresenin avlusunda büyük bir havuz yer alır. Avlusu özellikle de turistik gezi yapanların dikkatini çekmektedir. Şadırvandan akan suyun insan hayatının başlangıcı, gelişimi ve sonunu simgelediği söylenir.
Mardin tarihi ve turistik mekanları arasında şehrin zengin kültürel dokusunu keşfetmek isteyen herkesin görmesi gereken bir yerdir.
Zinciriye Medresesi
Bir diğer adı Sultan İsa Medresesi’dir. Mardin’in son Artuklu Sultanı Melik Necmeddin İsa bin Muzaffer Davud bin El Melik Salih tarafından 1385 yılında inşa ettirilmiştir.
Timur ve ordusuyla Mardin’de karşı karşıya gelen Sultan Melik Necmeddin İsa, bu tarihi medresede bir süre esaret altında kalmıştır. Bu da medresenin tarihine özel bir anlam katmaktadır.
Revaklı Çarşı
Sipahiler ya da Tellallar Çarşısı olarak da bilinir. Revak kelimesi ise sütunlu ve kemerli geçit anlamına gelir.
Revaklı çarşı da bu özelliğiyle dikkat çeker. Uzun bir geçmişe sahip olan çarşının tarihi 17.yüzyıla kadar uzanır.
Kayseriye Çarşısı
Tarihi 1400’lü yılların sonuna kadar uzanır. Çarşıya dair kanıtlara göre ise 1526 yılında 74, 1540’ta 80, 1564’te ise 111 dükkân vardır.
Özgün yapısını büyük ölçüde kaybetse de günümüze hala kullanılan bir çarşıdır.
Meryem Ana Kilisesi ve Patrikhanesi
Süryani Katolik Cemaati’ne ait olan Meryem Ana Kilisesi, Cumhuriyet Meydanı’nda yer alır. 1895 yılında inşa edilen patrikhane içerisinde bulunan bu kilise Antakya Patriği İgnatios Antuhan Semheri tarafından 1986 yılında yaptırılmıştır.
Gurs Vadisi
Mardin’de gizli bir bahçe olarak tanımlanan Gurs Vadisi, Mardin tarihi ve turistik mekanları arasında tıpkı Beyazsu gibi bir özellik gösterir.
Kızıltepe ilçesindeki Gurs Vadisi, şelale ve doğal güzelliğiyle görenleri büyülüyor. Burada piknik ve dinlenme alanları da mevcut.
Emir Hamamı
Eski Mardin bölgesinde yer alan Emir Hamamı, Roma dönemi hamam yapılarıyla benzerlik gösterir. Tarihi hakkında kesin bilgiler bulunmasa da Artuklu döneminden önce yapıldığı tahmin edilmektedir.
Günümüze gelen orijinal hali sadece soyunmalık kısmıdır. Fakat 1938 yılında orijinal yapıya en yakın olacak şekilde çizilmiş ve yeniden yapılandırılmıştır. Hizmet vermeye devam etmektedir.
Firdevs Köşkü
Mardin konut mimarisi açısından önemli bir yapı olan Firdevs Köşkü’nü bütün Mardin emirlerinin kullandığı bilinmektedir. Zamana meydan okuyan bu köşk 1364 yılından bu yana ayakta kalmayı başarmıştır.
Mardin Midyat Konuk Evi (Sıla Konağı)
Birçoğumuzun Sıla Konağı olarak bildiği ve Hercai dizisinin de çekildiği meşhur Mardin Midyat Konuk Evi, Mardin tarihi ve turistik mekanları arasında oldukça popüler.
3 katlı bir ev olan Konuk Evi hem mimari yapısı hem de dizi geçmişiyle epey ünlü. Bu sebeple de Mardin’e gezmeye gidenlerin uğrak noktası!
Mardin turistik yerleriyle zengin bir şehir. Elbette bu turistik yerlerin birçoğu dini ve kültürel öneme sahip.
Örneğin, Eski Mardin’de neler var diye soracak olursanız, pek çok kilise, medrese ve caminin burada yer aldığını söyleyebiliriz.
Mardin’in doğal güzellikleri de tarihi yapıları kadar etkileyici. Özellikle de kurak ve ağaçsız coğrafyasıyla bilinen şehirde bir vaha misali bulunan Gurs Vadisi ve Beyazsu ön plana çıkıyor.
NOT: Son zamanların popüler dizisi Uzak Şehir de Mardin'de çekiliyor. Konuyla alakalı daha detaylı bilgi için okuyabilirsiniz: Uzak Şehir Nerede Çekiliyor?
Mardin tarihi ve turistik mekanları için gezmeden dönmemeniz gereken yerleri listeledik!
