Karanlık gecelerde gökyüzüne bakmak, belki de bir yıldızın kayışını izlemek bile birçoğumuz için oldukça heyecan verici bir olay. Bir de gökyüzünü yeşil, mor, mavi ve kırmızı renge boyayarak adeta ışık şöleni yaratan Kuzey Işıklarını düşündüğümüzde, dünya büyüleyici bir yer dememek imkansız hale geliyor.
Hayat boyu unutulmayacak bir deneyim olan Kuzey Işıkları, doğanın göz alıcı bir ışık gösterisi gibi adeta. Hikayesi Antik Yunan’a ve mitolojilere kadar uzanan bu görsel şöleni herkes görmek istiyor!
Peki, Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerler neresi? Konu hakkında tüm merak edilenleri yanıtladık...
Kuzey Işıkları Nedir?
Gökyüzünün en renkli ve etkileyici gösterilerinden biri olan Kuzey Işıkları tam olarak nedir ve neden bu kadar özeldir? Birçoğumuzun sosyal medya hesaplarına Kuzey Işıkları görselleri zaman zaman düşüyor ve merak uyandırıyor.
Kutup bölgelerinde görülen bu doğal ışık gösterisi, Güneş’ten gelen yüklü parçacıklar, Dünya’nın manyetik alanı tarafından kutuplara doğru çekildiğinde atmosferdeki gazlarla çarpışması sonucu ortaya çıkar. Ortaya çıkan enerji, gökyüzünde yeşil, mor, kırmızı gibi renklerde parıldamalar ortaya çıkarır.
Güneşten gelen yüklü parçacıklar oksijen molekülü ile çarpıştığında sarı, yeşil ve kırmızı renkte; nitrojen molekülü ile çarpıştığında ise mavi, mor ve kırmızı tonlar ortaya çıkıyor.
Kuzey Işıklarını İzlemek İçin Gidebileceğiniz Yerler
Soğuk iklimlerde yer alan ülkeler için büyük bir turizm fırsatı sağlayan Kuzey Işıkları, Kuzey Kutup dairesi içerisinde bulunan topraklarda izlenebiliyor.
Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz ülkeler aşağıdaki gibidir:
- Rusya
- Finlandiya
- Norveç
- İsveç
- Alaska
- Kanada
- Hudson Körfezi Kıyıları
- İzlanda
Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerler arasında Kuzey ülkeleri dikkat çekiyor. Peki, özel olarak hangi lokasyonlara gitmelisiniz? Kuzey Işıkları’nı görmek için ideal olan yerler, Aurora Ovali denilen kuzey ve güney kutup bölgelerinde oluşan ve kutup ışıklarının görüldüğü halkasal bölgelerde yer alan kesimlerdir.
Kuzey Işıklarını izleyebileceğiniz en iyi yerler şu şekilde sıralanmıştır:
- Tromso, Norveç
- Svalbard, Norveç
- Abisko, Kuzey İsveç
- Kiruna, Kuzey İsveç
- Reykjavik, İzlanda
- Thingvellir Milli Parkı, İzlanda
- Grönland, Danimarka
- Faroe Adaları, Danimarka
- Faribanks, Alaska, ABD
- Yellowknife, Kuzey Kanada
- Calgary, Kanada
- Fin Laplandı, Finlandiya
- Kakslauttanen, Finlandiya
- Kuzey İskoçya, Birleşik Krallık
- Sibirya, Rusya
Kuzey Işıkları Ne Zaman Görülür?
Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerleri öğrendiğiniz fakat ne zaman gidip görebileceğinizi merak ediyorsanız, yanıtlayalım…
Kuzey Işıklarını görmek için en uygun zamanlar sonbahar ve kış aylarıdır. Eylül ile Nisan ayları arasında kendiliğinden ortaya çıkar. Bu dönemde geceler daha uzun sürer ve gökyüzü de daha karanlık hale gelir. Bu sebeple gerçekleşen ışık şölenini görmek için en ideal zamanlar da sonbahar ve kış aylarını kapsar.
Kuzey Işıklarını görmek demek, yurt dışına çıkmak demek. Yurt dışı ise beraberinde vize sorununu getiriyor. Peki, vizesiz Kuzey Işıklarını görmek mümkün mü?
Vizesiz Kuzey Işıklarını Görmek Mümkün Mü?
Gelelim en mühim soruya… Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerler için vize şart mı?
Kuzey Kutbu bölgesinde yer alan ülkeler genellikle Schengen vizesiyle gezilebilecek bölgeler arasında yer alıyor. Gökyüzünde sanatsal bir atmosfer yaratan doğa olayını görmek isteyenler ise Vizesiz Kuzey Işıklarını görmek mümkün mü diye merak ediyor.
Bordo renkteki umuma mahsus pasaport sahibi Türk vatandaşları için Vizesiz Kuzey Işıklarını görmek mümkün değil. Bunun için gidilecek ülkenin konsolosluğuna başvurarak vize başvuru yapılması gerekiyor. Böylelikle C Tipi Schengen vizesi alarak 90 günlük kısa süreli seyahatleriniz için Kuzey Işıkları görülen ülkelere ziyaret gerçekleştirebilirsiniz.
Yeşil hususi pasaporta sahip olanlar ise Kuzey Işıklarını 90 günlük kısa süreli seyahat içerisinde vizeye gerek olmadan gidip görebilir.
Yeşil pasaport ile vizesiz bir şekilde Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz aşağıdaki gibidir:
- Kuzey İsveç (Abisko Ulusal Parkı)
- Norveç
- Finlandiya
- İzlanda (Reykjavik)
- Kuzey Rusya (Moskova, St. Petersburg)
Kuzey Işıkları vize istiyor mu sorusuna dair merakları giderdik. Şimdi de son günlerde de Türkiye’nin bazı bölgelerinden Kuzey Işıkları görüntülerinin basına yansımasının ardından Türkiye’de Kuzey Işıkları görülebilir mi, detaylıca anlatalım…
Türkiye'de Kuzey Işıkları Var Mı?
Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerler listesini hazırladık. Fakat kendi ülkemizdeyken bu muhteşem doğa olayına şahit olabilir miyiz sorusu da bir merak konusu.
Türkiye’de Kuzey Işıkları olarak bilinen Aurora Borealis doğal olarak gözlemlenemiyor. Çünkü Kuzey Işıkları, kutup bölgelerinde görülen bir doğa olayıdır ve özellikle de Kuzey Kutbu’na yakın bölgeler olan Norveç, Finlandiya, Kanada, İzlanda gibi ülkelerde gözlemlenir.
Türkiye’nin coğrafi konumu bu ışıkların oluşması için çok güneyde kalıyor. Fakat nadiren de olsa çok güçlü güneş fırtınaları olduğunda, Türkiye gibi güneyde kalan bölgelerin bazılarında da kuzey ışıklarına benzeyen, zayıf Aurora olayları görülebilmektedir.
Örneğin; 2024’ün aralık ayında, Kastamonu’nun Bozkurt; Sakarya’nın ise Kocaali ilçesinde kırmızı-pembe tonlarında Kuzey Işıkları gözlemlendi.
Kuzey Işıklarını Görmek İçin Ne Yapmalı?
Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerlerden eliniz boş dönmemeniz için bazı önerilerimiz var. Çünkü koşullar oluşmadığında ve hazırlık yapılmadığında büyük bir heyecanla gittiğiniz ülkelerden Kuzey Işıklarını göremeden ayrılma ihtimali oldukça yüksek.
Kuzey Işıklarını görebilmek için ipuçlarını şöyle bıraktık:
- Doğru zamanı seçin. Kuzey Işıklarını en iyi Eylül ile Mart ayları arasında görebilirsiniz. Çünkü gökyüzünün yeterince karanlık olması Auroraları daha iyi yakalamanızı sağlar.
- Sabırlı olmalısınız. Kuzey Işıkları en sık gece yarısı ile sabah saat 2 arasında oluşur. 22:00 ile 03:00 saatleri arasında tabir-i caiz ise pusuya yatabilirsiniz. Kendinizi uzun süre beklemeye hazır hale getirin.
- Şehir ışıklarından mümkün olduğunca uzağa gitmelisiniz. Karanlık ve açık alanlar Kuzey Işıklarını gözlemlemek için idealdir.
- Bilimsel tahminlerden gözünüzü ayırmayın. Güneş aktivitesinin artması halinde Kuzey Işıkları’nı görülme olasılığı da artar. Aurora tahmin uygulamaları ya da internet sitelerinde güneş aktivitesine dair bilgilere ulaşabilirsiniz.
Kuzey Işıkları Turu
Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerleri öğrendikten sonra, kendi seyahatinizi kendiniz planlayabileceğiniz gibi, Kuzey Işıkları kar & doğa aktiviteleri turuna katılarak tüm gezinizin önceden planlanmış olmasını da tercih edebilirsiniz.
Bunun için seyahat acentalarının düzenlediği Türkiye çıkışlı turlar bulunuyor. Bu turlar arasında İzlanda, Lapland, Rusya gibi ülkeler yer alıyor. Bazı turların içerisinde Noel Baba Köyü, Ren Geyiğine binme, Igloo konaklama gibi çeşitli fırsatlar da yer alıyor. Döviz kuruna bağlı olarak değiştiği için fiyat ve gezi detaylarına dair bilgi almak için Kuzey Işıkları turu düzenleyen firmalarla iletişime geçebilirsiniz.
Kuzey Işıklarının Mitolojisi
Bilimsel olarak açıklaması bulunan Kuzey Işıklarını, bundan yüzyıllar önce gördüğünüzde bunun normal bir doğa olayı olduğunu düşünmek neredeyse imkânsız. Kutup Işıkları yani Aura Borealis kelimelerinin kökenininin Yunanca’ya dayanması da bizi Yunan mitolojisine doğru götürüyor.
Yunan Mitolojisinde Aurora Borealis, Gübeş Tanrısı Helios ve Ay Tanrıçası Selene’nin kız kardeşi olarak kabul edilir. Onun görevi, renkli arabasını gökyüzünde sürerek kardeşlerine gün doğumunun yaklaştığını haber vermektir. Roma mitolojisinde ise Kuzey Işıkları, Şafak Tanrıçası olarak bilinir ve yeni bir günü müjdeler.
Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerler ağırlıklı olarak İskandinav ülkelerini de içerdiğinden, bir de o bölgede hangi efsaneler yer almış onlara bakalım…
- İzlanda’da doğum esnasında anne gökyüzüne bakmazsa, Aurora’nın doğum sancısını azalttığına inanılıyormuş. Bu inanca göre anne gökyüzüne baktığında çocuğun şaşı doğmasına sebep olurmuş.
- Grönland efsaneleri de doğumla ilişkili. Burada Kuzey Işıkları ölü doğumlardan ya da doğduktan sonra yaşanan bebek ölümlerinden sorumlu tutulurmuş.
- Fince’de Aurora, ‘’revontulet’’ demek. Bu ise kızıl tilki anlamına geliyor. Fin efsanesine göre karın üzerinde hızlı koşan tilkinin kuyruğu gökyüzüne değip Kuzey Işıklarını oluşturuyormuş.
- Kuzey Işıklarının İsveç efsanesinde olumlu bir anlamı var. Bu ışıkların tanrılar tarafından kuzeydeki bir volkandan gönderildiği ve gelecek yılın bereketli geçeceğine dair müjdeleyici bir efsane olduğuna inanılırmış.
- İskandinav mitolojisinde ise Kuzey Işıkları, tanrıların babası olan Odin’in, savaşta ölen kadın kahramanlar olan Valkyrie’lerin ruhunu, Valhalla’ya taşıdığı bir efsane olarak görülüyor.
Kuzey Işıklarını izlemek için gidebileceğiniz yerler ve görmek için gerekli ipuçları gibi tüm bilgileri paylaştık!